Diệp hạ châu (Phyllanthus urinaria) là một loài cây thảo mộc nhỏ, còn được biết đến với tên gọi quen thuộc là chó đẻ răng cưa, bởi người ta nhận thấy rằng chó mẹ ngay sau khi sinh con thường tự đi kiếm thảo mộc này để cầm máu và chữa lành vết thương. Cũng chính từ phát hiện lý thú đó, mà rất nhiều nghiên cứu khoa học đã được tiến hành và khám phá hết những lợi ích của Diệp hạ châu cho sức khỏe. Trong đó, phải kể đến tác dụng vượt trội của Diệp hạ châu đối với các bệnh về gan mật, đặc biệt là cho người bệnh sỏi mật. Nó giúp ngăn ngừa sự hình thành và phát triển của sỏi, đồng thời phòng tránh những biến chứng do sỏi gây ra.
Diệp hạ châu giúp tăng cường chức năng gan, lợi mật, hạn chế sự phát triển của sỏi mật
Theo Y học cổ truyền, Diệp hạ châu có vị đắng, tính mát, quy vào kinh can (gan), đởm (mật) nên giúp kích thích tiêu hóa, lợi mật. Nó được sử dụng phổ biến trong các bài thuốc dân gian để chữa các bệnh về gan mật, mụn nhọt, nhiễm trùng…
Các nghiên cứu hiện đại cho thấy, trong Diệp hạ châu có chứa nhiều chất đắng là phyllathin và các chất chống oxy hóa mạnh thuộc nhóm xanthones, có khả năng ức chế quá trình stress oxy hóa tế bào gan, nhờ đó giúp bảo vệ và tăng cường chức năng gan, làm giảm nguy cơ viêm gan, xơ gan hoặc hoại tử tế bào gan.
Dịch mật do gan sản xuất, chính vì vậy khi chức năng gan bị suy yếu, sẽ làm giảm chất lượng cũng như số lượng dịch mật, làm tăng nguy cơ hình thành sỏi mật. Nguyên lý chữa bệnh của Y học cổ truyền là trị bệnh từ gốc đến ngọn. Ngoài việc chữa triệu chứng thì căn nguyên gây ra bệnh cũng cần được loại bỏ. Vì thế, trong các bài thuốc Đông y chữa trị bệnh sỏi mật, không thể thiếu các thảo dược có khả năng tăng cường chức năng gan như Diệp hạ châu.
Với tác dụng tăng cường chức năng gan, lợi mật, Diệp hạ châu giúp ngăn ngừa sự hình thành và phát triển của sỏi mật hiệu quả.
Diệp hạ châu là thảo dược truyền thống không thể thiếu trong các bài thuốc Đông y trị bệnh gan mật
Diệp hạ châu giúp tăng vận động đường mật, ngăn ngừa biến chứng của sỏi mật
Ứ trệ dịch mật cũng là một trong những nguyên nhân quan trọng tham gia vào cơ chế bệnh sinh của sỏi mật và gây ra các triệu chứng, biến chứng của sỏi như đau hạ sườn phải, viêm đường mật, viêm túi mật…
Một nghiên cứu tại trường Đại học Brazil cho thấy, Diệp hạ châu có tác dụng tăng vận động đường mật bằng cách tăng kích thích cơ trơn đường mật. Khi so sánh tác dụng này của Diệp hạ châu với Papaverin cho kết quả: Diệp hạ châu có khả năng kích thích co cơ trơn đường mật nhiều hơn so với Papaverin. Tác dụng này của Diệp hạ châu giúp làm giảm ứ trệ dịch mật, ngăn ngừa các biến chứng của sỏi mật, đồng thời hỗ trợ bào mòn và tăng khả năng tống xuất sỏi ra khỏi đường tiêu hóa.
Ứng dụng Diệp hạ châu để chữa trị bệnh sỏi mật
Y học cổ truyền rất ít khi chỉ sử dụng một loại thảo dược để điều trị bệnh mà thường tận dụng đặc tính tốt của nhiều dược liệu để bổ trợ cho nhau.
Trong đó, bài thuốc được xem là có hiệu quả chuyên biệt trong việc chữa trị bệnh sỏi mật là khi kết hợp 8 thảo dược quý trong đó có Diệp hạ châu, Uất kim, Chi tử, Nhân trần, Sài hồ, Hoàng bá, Kim tiền thảo, Chỉ xác. Sự phối hợp này trước mắt sẽ giúp cải thiện triệu chứng, phòng ngừa biến chứng của bệnh sỏi mật, về lâu dài sẽ giúp bào mòn sỏi và ngăn chặn nguy cơ tái phát sỏi sau điều trị.